I. Sự khác nhau giữa động cơ Diesel & động cơ Xăng
1. So sánh nguyên lý hoạt động
- Động cơ Diesel sử dụng nhiên liệu là dầu Diesel, không có bugi đánh lửa. Động cơ sinh công nhờ quá trình nén hỗn hợp nhiên liệu và không khí trong xi lanh
- Động cơ xăng sử dụng nhiên liệu là xăng. Sinh công bằng quá trình đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu không khí trong xi lanh nhờ tia lửa điện ở bugi.
Thì | Động cơ Diesel | Động cơ Xăng |
Hút | Hút không khí vào xy lanh | Hút hòa khí (xăng + không khí) vào xy lanh |
Nén | Nén không khí đạt tỉ số nén và nhiệt độ: Tỉ số nén: 22 – 1 Nhiệt độ: khoảng 700 độ C Cuối quá trình nén, dầu Diesel được phun sớm vào buồng đốt. |
Ép hòa khí với tỉ số nén và nhiệt độ: Tỉ số nén: 10 – 1 Nhiệt độ: khoảng 350 độ C Cuối quá trình nén, bugi bật tia lửa điện đốt cháy hòa khí |
Sinh Công | Dầu Diesel phun vào buồng đốt hòa trộn với không khí. Được nén với tỉ số và nhiệt độ cao tự bốc cháy. Hỗn hợp cháy giản nở và sinh công. | Bugi phát tia lửa điện và đốt cháy hòa khí trong xy lanh. Hòa khí cháy giãn nở và sinh công. |
Xả | Khí thải xả ra ngoài qua xu pap xả. | Khí thải xả ra ngoài qua xu pap xả. |
2. Ưu điểm của động cơ Diesel:
- Hiệu suất động cơ Diesel cao hơn so với động cơ xăng (1,5 lần).
- Dầu Diesel rẻ tiền hơn xăng.
- Mức tiêu hao nhiên liệu riêng của động cơ Diesel thấp hơn động cơ xăng.
- Dầu Diesel không bốc cháy ở nhiệt độ thường nên ít gây nguy hiểm.
- Do không có bộ chế hòa khí và bộ phận đánh lửa nên động cơ Diesel ít hư hỏng vặt.
- Động cơ Diesel chịu quá tải tốt hơn động cơ xăng.
3. Nhược điểm của động cơ Diesel
- Cùng một công suất thì động cơ Diesel có khối lượng nặng hơn động cơ xăng.
- Tỉ số nén động cơ Diesel cao hơn nên đòi hỏi các chi tiết máy của động cơ phải tốt dẫn đến giá thành chế tạo mắc hơn.
- Các chi tiết của hệ thống nhiên liệu ở động cơ Diesel có độ chính xác rất cao (sai số 1/100mm). Như bơm cao áp, kim phun nên giá thành chế tạo và sửa chữa cao hơn.
- Sửa chữa các bộ phận của hệ thống nhiên liệu động cơ Diesel phải có máy chuyên dùng,. Dụng cụ đắt tiền và thợ có chuyên môn cao.
- Tốc độ động cơ Diesel thấp hơn tốc độ động cơ xăng.
- Động cơ Diesel gây ồn và “hôi” hơn động cơ xăng. (Điều này đã được khắc phục nhiều bằng các công nghệ tiên tiến).
II. Dầu nhớt động cơ Diesel và dầu nhớt động cơ xăng khác nhau như thế nào?
API: CI-4 / SL |
API: SN / CF |
C (Compress Oil – động cơ Diesel nén nổ) Do C đứng trước nên ưu tiên dùng cho động cơ Diesel. |
S (Spark oi – động cơ xăng dùng bugi) Do S đứng trước nên ưu tiên dùng cho động cơ Xăng. |
Dầu Diesel đặc trưng bởi trị số Cetan (trị số tự cháy). Phổ biến là DO 0,05% S và DO 0,025% S | Xăng được đặc trưng bởi trị số Octan (trị số chống kích nổ). Trị số này càng cao (A92, A95) thì chống kích nổ càng tốt. |
Điều kiện tốc độ thấp, tải trọng lớn nên độ nhớt cao hơn so với dầu nhớt động cơ xăng. Vd: Cùng 15W40 – độ nhớt yêu cầu – ở 40 độ C là 109 cSt – ở 100 độ C là 14.7 cSt |
Ngược lại yêu cầu độ nhớt thấp hơn so với dầu nhớt động cơ Diesel. Vd: Cùng 15W40 – độ nhớt yêu cầu – ở 40 độ C là 106 cSt – ở 100 độ C là 14.2 cSt |
Vấn đề lưu huỳnh (S) trong dầu yêu cầu dầu nhớt động cơ Diesel chú ý đến hàm lượng chất tẩy rửa cao hơn nhiều lần. Biểu trưng bằng chỉ số TBN – trị số kiềm tổng. |
Dầu nhớt động cơ xăng: chú ý vào yếu tố phân tán tốt. Giữ cho các cặn, axit, nước, bùn,… lơ lửng trong dầu, không bám vào thành kim loại. |
Hệ thống tuần hoàn hay lọc khí thải yêu cầu khắc nghiệt hơn (Ví dụ: bộ lọc khí thải DPF – Diesel Particulate Filter) nên yêu cầu phụ gia khác hơn. | Hệ thống tuần hoàn khí thải cho động cơ xăng (Ví dụ: EGR – Exhaust Gas Recirculation) nên yêu cầu phụ gia khác dầu nhớt động cơ Diesel. |
Vấn đề S sẽ khiến động cơ tạo ra nhiều tro, muội than nên thời gian thay dầu sẽ sớm hơn so với động cơ xăng. | Chu kỳ bảo dưỡng cho động cơ Xăng khoảng 10.000 Km. Còn động cơ dầu Diesel thì khoảng 6.000 – 7.000 Km |
III. Dầu nhớt động cơ Diesel và dầu nhớt động cơ Xăng có dùng chung được không?
Như đã so sánh ở trên, bạn sẽ thấy về mặt cơ khí và nguyên lý hoạt động của động cơ Diesel và động cơ xăng gần giống nhau.
Về cơ bản, có thể sử dụng chung một loại dầu nhớt cho cả hai loại động cơ diesel và xăng.
Nhưng để tốt hơn cho động cơ của bạn, nên sử dụng đúng loại dầu nhớt mà nhà sản xuất đã thiết kế.